kasia and przemo

Z Erewania za miasto wyjechaliśmy marszrutką. Przeszliśmy przez małe, okoliczne miasteczko i zaczęliśmy łapać stopa. Zatrzymało nam się kilka aut, ale żadne w tym kierunku, w którym jechaliśmy my. Kolejny samochód odjechał, ale po chwili wrócił.

- dobra, wsiadajcie, zawieziemy Was do Araratu.

W miasteczku Ararat, z którego ze względu na mgliste powietrze widać było tylko kontury góry o tej samej nazwie, zabrał nas człowiek na trasę do Jeonegnadzor,. Łapaliśmy stopa na pustyni wręcz, a tym razem trwało to około 30 minut. Faktycznie sporo aut się zatrzymywało i każdy chętnie by nas podwiózł, ale nie za darmo. W końcu zlitował się nad nami kierowca busa wiozący na pace kartony z warzywami i arbuzami. Zabrał nas ze sobą i wśród księżycowych krajobrazów dojechaliśmy na bazar przy drodze, kilka km przed Jeonegnadzor. I tutaj pierwszy dopadło nas zwątpienie.
Bardzo miły Pan zaprosił nas do siebie na stragan, poczęstował nas jabłkami, wodą i pytał nawet czy chcielibyśmy kawę, ale odmówiliśmy. Powiedział żebyśmy sobie usiedli, a jak będzie przejeżdżał irański autobus to my nim pojedziemy, za darmo. Tyle, że po pierwsze ani on, ani my nie mieliśmy pojęcia kiedy jakikolwiek może tędy przejeżdżać, po drugie czy w ogóle zatrzyma się na tym zajeździe, a po trzecie, jeśli nawet, to czemu irański komercyjny autobus miałby zabrać nas ze sobą za darmo? Stwierdziliśmy, że miło się siedzi, ale my pójdziemy łapać stopa, a jeśli rzeczywiście ma nas zabrać stąd autobus, to zrobi to bez różniczy czy będziemy tu siedzieć czy łapać stopa 30m dalej. I tak staliśmy. Godzinę, dwie, trzy. Każde zatrzymujące się auto jednak, albo krzyczało, że jest taksówką, albo wyskakiwali od razu z kwotą, za jaką chętnie nas zabiorą tam, gdzie tylko sobie zażyczymy, I tak między 3, a 4 godziną stania na tej zakurzonej drodze pomiędzy górami, zatrzymał się w końcu człowiek, który zabrał nas ze sobą ok. 2 godziny drogi - do Sisian. W Sisian, tak na pocieszenie, zatrzymało się nam drugie przejeżdżające auto. Nasz kierowca rozklekotanej łady, lekko podpity armeński oficer, fan Rosji, słuchający "muzyki dyskotekowej" :) i wyglądający na typowego polskiego dresa... ;) okazał się bardzo miły. Opowiadał nam, żeby nie słuchać co mówią inni, tylko tego co podpowiada nam serce i śmiał się, gdy mówiliśmy że w Goris nie zostajemy na noc i jedziemy dalej, bo nie śpimy, nie jesteśmy ludźmi ;), a na dowidzenia dał nam butelkę napoju gazowanego, który niestety był tak niedobry, że nie dało się wziąć nawet łyka... ;). Wysiedliśmy jeszcze przed Goris i w planach mieliśmy już rozbijać namiot, ale zatrzymał się nam samochód, który wwiózł nas do miasta.
Długa była droga ulicami Goris, ale na szczęście była już noc, więc nie było aż tak ciężko. Wyszliśmy za miasto. Szliśmy tak przed siebie w ciemności, szukając miejsca na rozbcie namiotu, ale bardzo górzyście i stromo było wokół i zupełnie nie było gdzie. Po chwili prawie złamałem nogę wpadając w tej ciemności z plecakiem w półmetrową dziurę, a 2 minuty później przejżdżające auto ochlapało nas wodą z kałuży. Chwilowo mieliśmy dośc. W delikatnym akcie desperacji ;) podeszliśmy do czyjegoś domu i spytaliśmy ludzi siedzących na tarasie czy moglibyśmy rozbić u nich na ogrodzie namiot i pójść spać. I to było niesamowite! Trafiliśmy akurat na porę kolacji, więc zostaliśmy nakarmieni, napojeni, rozmawialiśmy do późna, a na koniec zamiast namiotu dostaliśmy łóżko i pościel na tarasie. Jedynie wódki byliśmy zmuszeni odmówić, jako że nie spożywamy tego typu specyfików :), a rodzina, która się nam przytrafiła produkowała swoją własną... wiadrami.
Rano zbudziliśmy się jakby nigdy nic, ale gdy wstałem na nogi zaczęło się robić nieciekawie. Konkretnie zaczęło mi się kręcić w głowie i zrobiło mi się niedobrze. Usiadłem tak na schodach i siedziałem blady jak skała, a do tego doszedł fakt, że Kasia też nie czuła się najlepiej, choć raczej biegała co chwilę do toalety niż zbierało jej się na wymioty. W końcu zwymiotowałem kilka razy na siłę na poprawę nastroju ;), ale niespecjalnie to pomogło, bo wyleciała sama woda i dalej byłem dość zakręcony. Wzięliśmy tabletki, wypiliśmy herbatę z miodem, posiedzieliśmy z dwie godzinki... i już jakby było trochę lepiej. Choć sami nie wiemy co nam było. Czy może coś z wodą nie tak, czy ser którym nas wczoraj poczęstowano był nieświeży, czy może aklimatyzacja w wysokich górach? Bo góry tutaj po 3500 m. n.p.m., a my do tego spaliśmy na dworze. No ale poczuliśmy się lepiej i choć w średnio optymistycznych nastrojach, podziękowaliśmy, pożegnaliśmy się i ruszyliśmy w dalszą drogę. Po drodze nie jeździło nic. Przez 30 minut przejechały dwa samochody, w pełni załadowane ludźmi. Ruszyliśmy piechotą przed siebie, ale po jakimś czasie zatrzymała się nam ciężarówka jadąca do Kapan, którą kierowcą po zboczach trzytysieczników prowadził jak samochód rajdowy, a nam przy każdym zjeździe i zakręcie podskakiwała adrenalina. Wysiedliśmy tuż przed tabliczką oznajmiającą początek miasta, stamtąd dojechaliśmy na stopa do centrum, a z centrum na wylot zabrał nas człowiek... mówiący po Polsku! Młody chłopak mieszkający w Belgii, a Polski zna, bo ma dużo w Polsce przyjaciół. Miła sytuacja :). Do granicy irańskiej (Meghri) dojechaliśmy stamtąd jeszcze dwoma stopami, z "przesiadką" w Kadżaran, gdzie nie jeździło w stronę Meghri kompletnie nic! Oprócz jednego auta, które właśnie nas zabrało ;). I odkryliśmy podczas tej podróży po Gruzji i Armenii, że z każdym dniem na pytanie kierowców czy mówimy po rosyjsku, nasze "ciut ciut" nabierało większego znaczenia ;).
Na granicę dotraliśmy 26.07.10 ok. 15:30, a do Iranu wjechać mogliśmy dopiero 27-go, bo mamy wizę tranzytową na 7 dni, a samolot 02.08.10. Siedzieliśmy sobie więc tak pod granicą, obserwując jak oramiańscy taksówkarze próbują zgarniać do swoich samochodów wychodzących z przejścia irańczyków, leżąc i słuchając muzyki, zbierając owoce z drzew wokół i w końcu śpiąc na zmianę. Kiedy dochodziła 22:00, zaczął się dziać... Iran. Zagadał do nas jeden z irańskich kierowców ciężarówki, zaprosił na kolację, poczęstował nas herbatą, cukierkami i fantą ;). Porozmawialiśmy, a na koniec zaproponował, że możemy się przespać u niego w ciężarówce, na co my z chęcią przystaliśmy. Chętnie by nas nawet zabrał ze sobą do Teheranu, ale niestety miał problem z dokumentami i nie miał pojęcia kiedy będzie mógł ruszyć.
Rano wyspani wstaliśmy, pożegnaliśmy się i poszliśmy przekraczać granicę Armenii z krajem, o powrocie do którego marzyliśmy od chwili, gdy opuściliśmy go dwa lata temu...

W ogóle Ormianie nazywają swoje życie "armeńskim fenomenem". Ludzie żyją tutaj podczas, gdy ceny są wyższe lub ewentualnie zbliżone do polskich (niektóre supermarkety oferują tak wysokie ceny, jakich nie ma nawet w najdroższych w Polsce), a przeciętnie Ormianin zarabia tutaj ok. 120 euro (ok. 500zł). Jak to możliwe? Ciężko sobie to wyobrazić. Opowiadają jednak, że ciężko jest znaleźć tutaj rodzinę, w której nie ma kogoś, kto jest poza krajem i zarabia pieniądze w Rosji, w Niemczech, czy gdzieś jeszcze w Europie. Skąd się jednak biorze ta masa wysokiej klasy samochodów na ulicach? Tego tutaj nikt nie wie.

Tymczasem my czujemy się u Tatki i jej rodziny jak w domu. Naprawdę... jak w rodzinnym domu :). Wczoraj było w domu ogromne przyjęcie. I my mogliśmy w nim uczestniczyć. Brat Tatki bierze niedługo ślub i po raz pierwszy rodzina jego przyszłej żony zagościła u nich w domu. Miła była uczta, sporo dowiedzieliśmy się też o armeńskich, ślubnych tradycjach. Mimo, iż z przymrużeniem oka, ale przestrzega się ich. Tradycja nie umiera.

Jutro wyjeżdżamy na stopa do Iranu, a dziś zrobiliśmy sobie... wakacje. I poszliśmy na basen, bo to prawdopodobnie ostatnia okazja żeby całkowicie się gdzieś zanurzyć. Koniec wakacji. Czas wracać na drogę, obowiązki wzywają ;).

   Wszystko udało się zmieścić do końca tygodnia. Ja pojechałem jeszcze do Wrocławia załatwić kilka ostatnich spraw, a Kasia w piątek odebrała nasze irańskie wizy. Dostopowaliśmy się z dwóch różnych miejsc Polski do Pszczyny, a stamtąd już wspólnie dotarliśmy do Bielsko-Białej z niesamowitymi Kingą i Remikiem, których stąd pozdrawiamy:). Przejechaliśmy razem króciutki odcinek, a tak ciężko nam się było rozstać, jakbyśmy znali się o wiele, wiele dłużej... niesamowite! Oni pojechali do domu, a my zjedliśmy kolację i szczęśliwi, że po dwóch dniach przerwy znów jesteśmy razem poszliśmy spać w namiocie przy drodze na Cieszyn :). Rano odnaleźliśmy odpowiedni wjazd i miejsce do łapania stopa... i jak tak dojechaliśmy do Cieszyna, tak już jechaliśmy od granicy do granicy...
   Z Cieszyna zabrał nas Pan, który jechał do Chorwacji... my oczywiście widzieliśmy się już nurkujących w błękitnej wodzie przy kamienistych plażach, ale jak się okazało Pan jechał do Puli i nam to tak nie do końca pasowało, więc ostatecznie uznaliśmy, że najlepszym rozwiązaniem będzie wysiąść na granicy austriacko-słoweńskiej, a po drodze zaprosił nas nawet na obiad. Na granicy spędziliśmy ok. 1,5h. Zagadaliśmy do Polskiego małżeństwa, które jechało w stronę Zagrzebia i z nimi dojechaliśmy do kolejnej, tym razem słoweńsko-chorwackiej granicy.
   Ciężko było się stąd wydostać, bo wszyscy uparcie sunęli nad chorwackie morze z całym domem w bagażniku i na tylnim siedzeniu :). Po 3-4 godzinach, kiedy już rozkładaliśmy sobie karimatkę i śpiwór żeby spać na zmianę, Pan celnik (którego wcześniej pytaliśmy czy moglibyśmy sobie tu gdzieś może namiot rozbić) załatwił nam transport do stacji benzynowej 20km dalej, a jak się okazało, dwoma ciężarówkami (bo jechaliśmy w dwóch z tej samej firmy, osobno) dotarliśmy aż do granicy Chorwacko-Serbskiej.
   Na granicy byliśmy z samego rana i postanowiliśmy, że tutaj będziemy już łapać tureckie ciężarówki. I udało się. Po godzinie zatrzymała się turecka ciężarówka. I jechaliśmy tak przez Serbię, ale niestety źle i średnio miło się z kierowcą jechało (nie będziemy wdawać się w szczegóły) i w końcu 20km przed granicą serbsko-bułgarską wysiedliśmy, gdy Pan zrobił kolejną godzinną pauzę po 20 minutach jazdy. Sporo przeszliśmy na piechotę nie mogąc znaleźć żadnej zatoczki :), myślę że ok 7km, ale na szczęście wracał z festiwalu w Nowym Sadzie do domu w Sofji młody chłopak, który był pierwszym kierowcą, z którym udało nam się porozmawiać po angielsku :) i podrzucił nas na granicę.
   Na granicy serbsko-bułgarskiej z napisem Turkiye zatrzymała się dla nas pierwsza turecka ciężarówka wyjeżdżająca z parkingu :), w której pospaliśmy na zmianę, po drodze zostalismy znów zaproszeni na pyszny, turecki obiad i tak oto dotarliśmy na granicę bułgarsko-turecką.
   Po wyjściu z ciężarówki, położyliśmy plecaki, żeby trochę się przepakować i pozbierać i w tym momencie zaczął rozmawiać z nami kierowca kolejnej...

- dokąd jedziecie?
- yy.. ee... do Erzurum
- oo... Erzurum
- a Pan dokąd jedzie?
- ja nie do Turcji, ja do Azerbejdżanu...

   Zmieniliśmy plany. Mieliśmy co prawda pojechać do irackiego Kurdystanu, ale skoro Pan jedzie Azerbejdżanu przez Gruzję... to czemu nie? I tak zaczęła się nasza 3-dniowa podróż przez Turcję.
   Znaliśmy tylko kilka wspólnym niemieckich słów, ale okazało się, że to oraz gestykulacja wystarczyły żeby stworzyć wspólnie mini-słownik polsko-turecki :). Powoli, ale przyjemnie brnęliśmy przez Turcję.
Postój - czaj, postój - czaj, jemek (jedzenie), postój - czaj... zostaliśmy z resztą przeszkoleni przez tureckich kierowców jak dokładnie parzyć ich czaj.

 - dusz?
- ...?
- gestykulując, że chodzi o prysznic...
- aaa, jasne dusz bardzo chętnie! :)

Po tym, jak Pan kierowca musiał wstąpić na pocztę (post), pyta Kasi piszącej w zeszycie...

- i co Ty tam piszesz? petrol, dusz, post, petrol, czaj, petrol...?

Nas wciskał na łóżko, sam spał na podłodze. I za nic nie dało się zamienić. Raz tylko nas wcisnął na granicy turecko-gruzińskiej do pilnowania kiedy się kolejka rusza, żeby go budzić, aby mógł podjechać. Ale sam się zrywał na każde przejeżdżające auto jakby w ogóle nie spał :).

- jemek?... nie chcecie? no jak to, nic nie jecie?! melon? arbuz? jabłko? brzoskwinia? gruszka? banan? gazi? jajko sadzone? oliwki? no co Wy nic nie jecie?

A jedliśmy na okrągło, że po prostu więcej nie mogliśmy. Kiedy Kasia zastanawiała się z czystej ciekawości co sprzedają na poboczu, zatrzymał się i kupił kilogram orzechów laskowych :). A kilka postojów dalej zrobił tosty.

- family (pokazując na nas), I Papa, you kids.

I tak rozstaliśmy się w Tbilisi, do którego dotarliśmy wieczorem, ale jeszcze noc spędzilismy na postoju w ciężarówce.

- macie tutaj mój numer, jak będę wracał z Azerbejdżanu możecie jechać ze mną do Erzurum, stamtąd już tylko 150km do Iranu. A kiedy wracacie z Indii? Może akurat będę jechał do Europy. Zadzwońcie jak będziecie wracać...

A najlepsze, że co jakiś czas jeździ do Wrocławia do fabryki czekolady, 5km od naszego domu... :)
Tak minęły nam z Panem 3 dni drogi (1900km), a w sumie podróż z Polski do Tbilisi zajęła nam 5 dni (ok 3800km) podczas której wydaliśmy... 1$ - na wodę, na granicy bułgarsko-tureckiej, czekając na naszego kierowcę do Gruzji.
   Teraz jesteśmy w Tbilisi, drugi już dzień, choć wczoraj nie za wiele zdążyliśmy zrobić, poza znalezieniem hosta. Mieszkamy u miłej Pani, która również podróżuje, więc mamy o czym rozmawiać :). Niestety w drodze przez Turcję zepsuł nam się aparat, który służył do kręcenia filmów i spróbujemy się zaopatrzyć tutaj w jakiś zastępczy. Taki mało spodziewany wydatek, nadszarpujący nasz budżet, ale bez filmów nie chcemy dalej jechać. Zostaniemy tutaj jeszcze jutro, a po jutrze będziemy się ruszać prawdopodobnie w stronę Kazbegi.   Więcej zdjęć postaramy się dodać jak znajdziemy lepsze połączenie. No... to do następnego internetu! :)